Ngày nay, ít có loại nhạc cụ nào khác được sản xuất, bán và chơi với số lượng lớn như sáo recorder. Sáo recorder được sử dụng trong chương trình giáo dục phổ biến khắp thế giới từ phương Tây đến phương Đông, mà phổ biến nhất là ở Nhật Bản. Tuy nhiên, rất ít ai biết rằng sáo recorder có một lịch sử lâu dài và thú vị kéo dài suốt tám thế kỷ với nhiều tác phẩm trong những bối cảnh khác nhau. Hãy cùng Victoria Music tìm hiểu lịch sử lâu đời của sáo recorder nhé!
LỊCH SỬ HÌNH THÀNH ĐẶC BIỆT CỦA SÁO RECORDER
Lịch sử của sáo dọc vô cùng đặc biệt, có thể kể đến sáo trúc Shakuhachi của Nhật Bản, sáo Quena vùng Nam Mỹ, thậm chí là những loại nhạc cụ thô sơ khác được tìm thấy trên khắp thế giới. Trong đó, Quena được xem là phiên bản đầu tiên của sáo Recorder – loại nhạc cụ đến từ vùng Mỹ Latin xuất phát từ đế chế Inca cổ đại. Sau đó, những cây sáo recorder hiện đại đã được phát triển ở châu Âu trong thời trung cổ.
Sáo recorder xuất hiện từ thời xa xưa và bắt đầu phát triển trong thời trung cổ
Sáo recorder đã trở thành loại sáo phổ biến nhất trong tất cả các loại sáo dọc, xuất hiện ở châu Âu vào thời Trung cổ. Từ nửa sau của thế kỷ XV đến thế kỷ XVII, sáo recorder thường xuyên được trình diễn trong các buổi biểu diễn lớn và sôi động. Nhưng từ cuối thế kỷ XVIII, dưới phát triển áp đảo của sáo ngang (flute), sáo recorder dần bị lu mờ.
Tuy nhiên, khoảng 150 năm sau, sáo recorder đã được hồi sinh dưới bàn tay của một người nghệ sĩ tài hoa thuộc thế kỷ XX. Thông qua việc nghiên cứu các nhạc cụ cổ, các nhạc sĩ một lần nữa đưa sáo recorder trở thành tâm điểm của sự chú ý. Bắt đầu từ nhạc sĩ tài năng người Hà Lan Brüggen, một số nghệ sĩ bậc thầy đã xuất hiện và đóng góp lớn vào sự phổ biến trở lại của sáo recorder.
Giai đoạn | Kỷ nguyên âm nhạc | Vai trò của sáo recorder |
Thế kỷ XV – thế kỷ XVI | Thời kỳ Phục hưng (Renaissance) | Sáo recorder đã có hình dạng gần giống ngày nay và thường được sử dụng trong các buổi buổi diễn nhạc sống. |
Thế kỷ XVII – giữa thế kỷ XVIII | Thời kỳ Baroque (Baroque) | Đây là “Thời kỳ hoàng kim” của sáo recorder. |
Nửa sau thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX | Thời kỳ nhạc Cổ điển (Classical period) | Sáo recorder dần trở nên lỗi thời, cơ hội biểu diễn giảm dần. |
Thế kỷ XIX | Thời kỳ nhạc Lãng mạn (Romantic period) | Sáo recorder hầu như không được trình diễn. |
Thế kỷ XX | Thời kỳ Hiện đại (Modern era) | Xuất hiện những người chơi sáo recorder nổi tiếng như Brüggen. Sáo recorder một lần nữa trở nên phổ biến thông qua việc sử dụng trong giáo dục âm nhạc căn bản. |
Bảng mô tả các giai đoạn đặc biệt của sáo recorder.
SÁO RECORDER SẼ CÒN PHÁT TRIỂN NHƯ THẾ NÀO?
Những năm gần đây, sáo recorder đã được sử dụng trong chương trình giáo dục tại Việt Nam thông qua Dự án Giáo dục âm nhạc kết hợp và sử dụng nhạc cụ của Yamaha kết hợp với Bộ giáo dục và đào tạo Việt Nam. Theo đó, YRS-24B – soprano recorder với hệ bấm ngón tay Baroque – đã trở thành mẫu sáo recorder quen thuộc với các em học sinh bậc tiểu học tại Việt Nam.
Trong tương lai, Victoria Music sẽ tiếp tục mở rộng các hoạt động khác dành cho những ai yêu mến loại nhạc cụ có bề dày lịch sử thú vị này.